Patent tescil koruma süresi, 20 yıldır. Patent koruma süresi, buluş konusu ürünün kullanımı ve yıllık ödenen harçları devamına göre şekillenmektedir. Patent süresini ifade etmeden önce, patent kavramını net bir biçimde ifade etmek gerekir.
Patent nedir?
Kişi ya da herhangi bir kurum tarafından projelendirilen bir ürün ya da hizmet, fikri ve kullanım haklarının başkaları tarafından izin alınmadan kullanılmaması adına koruma altına alır. Projelendirme sürecinin tamamlanması ile birlikte, ilgili otoriteye usulüne uygun yapılan başvurularla gerçekleştirilen ve bu başvuru ardından düzenlenen resmi aidiyet belgesi patenttir. Patent başvurusu yapıldıktan sonra patent süresi de başlamış olur.
Patent, icat edilen bir buluşun hem icadını kimin yaptığını hem de kullanım hakkının kimde olacağını resmi anlamda belgeleyen yazılı evraktır. Bu belge söz konusu buluş, kendisini ortaya çıkaran kişi ile resmi bir belge ile ilişkilendirilerek hukuki açıdan koruma altına alınır.
Patent başvurusu yapılan ürünün üretimi, kullanımı, satışı ve geliştirilmesi, verilen koruma amaçlı patent süresi boyunca patent sahibi kişi ya da kuruma ait olur. Böyle bir durumda ürünün, hizmetin ve fikrin üçüncü kişiler tarafından alınması maddi ya da manevi herhangi bir amaç için kullanılması halinde, hukuki bir yaptırım söz konusu olur.
Patente konu olan ürünün veya hizmetin ortaya çıkış sürecinde, birden fazla kişi eşit yüzdelerde görev almışsa patent başvuru aşamasında bu kişiler için hak yüzdeleri de eşittir. Yani bu ekip içerisinden herkes başvuru yapabilir ve patente konu olan buluşa dair fikir birliğine sahip olmak ve kanıt sunmak kaydıyla ayrı ayrı üretme, işletme, kullanma ve satma haklarına sahip olabilir.
Belli bir zaman dilimi içerisinde aynı buluş hakkında iki farklı ekip ya da kişi patent için başvuruda bulunuyorsa bu kez, patent hakkı işlem için önce başvuru yapan kişiye ait olacaktır. Kronolojik anlamda paten almak için başvuru yapan ya da rüçhan hakkına sahip olan kişi patent almaya da hak kazanır.
Patent Başvurusu Nasıl Yapılır?
Ülkemizde patent alabilmek için başvuru yapılması gereken yetkili kurum Türk Patent ve Marka Kurumudur. Bu kuruma buluş sahiplerince yapılan başvuruların belli bir prosedüre uygun olarak incelemesi yapılır. Başvurunun olumlu yanıtlanabilmesi için, kişilerin icatlarına ilişkin pragmatik yönlerinin ve topluma sağlayacağı ekstra faydaların ön plana çıkartılması gerekir. Özellikle kalıcılık sağlayarak her dönem kullanım alanına sahip olacağı konusunda ikna edici olan ve hayata geçirilmesi halinde üstün toplumsal fayda sağlayabileceği düşünülen buluşların patent başvuru sürecini olumlu olarak tamamlaması çok daha olasıdır.
Patent başvurularında yazınsal safha olarak ifade edilebilecek evrak ve dosya hazırlama süreçleri de bulunmaktadır. İlk olarak Türk Patent ve Marka Kurumuna verilmek üzere başvuru dilekçesi (patent tarifname ve istemleri) hazırlanmalı ve başvuru için kurum tarafından talep edilen meblağ ilgili banka hesabına ödenerek dekont bu dilekçeye ek olarak eklenmelidir. Dilekçeye ek olarak icat sahipleri, başvurularını tanıtmaya yönelik bir dosya hazırlamalıdır. Bu dosya içerisinde,
- Patente konu buluşun özeti
- Detaylı bilgilerin aktarıldığı tarifname
- Görsel açıdan ifade edebilmek için teknik resim
- Hangi açılardan koruma talep edilecekse bunların madde madde belirtildiği istemler
- Son olarak başvuru işlemini yapabilmeniz için, yetkili kurumun sizden talep edeceği yazılı belgeler bütünü olan evraklar bölümü yer almalıdır.
Paten başvurularının olumlu sonuçlanabilmesi açısından buluş dosyasının tam anlamıyla usulüne uygun olarak eksiksiz ve yeterli bir biçimde hazırlanması da gereklidir. Bu açıdan, patent süresi ve patent başvuru işlemi konusunda profesyonel hizmet sunan danışmanlık firmalarından destek almak faydalı olacaktır.
Başvurularda, icada ilişkin patent kapsamında hem prosedürler hem de yetkili birimler değişkenlik gösterir. Kişi icadını ülkemiz sınırları içerisinde koruma altına almak istiyorsa, Türk Marka ve Patent Kurumu’na başvurusunu gerçekleştirir. Uluslararası çapta ya da Avrupa’yı kapsayacak bir başvuru yapacaksa ilgili birime başvuru yapmalıdır. Patent nasıl alınır sorusunun yanıtını bu şekilde vermek mümkündür.
Patent Başvurusu Süresi
Başvuru ardından yetkili kurum olan Türk Patent ve Marka Kurumu’na projeyi incelemesini belli bir zaman dilimi içerisinde (takriben 30-48 ay ) gerçekleştirmektedir. Başvuru koşullarını sağlayan ve özellikle hem maddi (evrak) hem de manevi (toplumsal fayda) unsurları yönünden eksiksiz olan buluşların teslim edilmesi ile birlikte inceleme süreci başlar.
Yetkililer tarafından yapılan inceleme sonucunda sunulan içeriklere ilişkin evrak bazında bir eksik söz konusu ise, icat sahibinin bu eksiklikleri gidermesi için 2 aylık bir süre tanınır. Tamamlama süreci yetkili kurumca yapılan bir bildirim ile başlamaz. Bu nedenle patent başvuru işleminin ardından yapılacak takip, başvuru yapan kişinin sorumluluğundadır. Aynı zamanda gecikmeden kaynaklanan telafi edilemeyecek durumların yaşanmaması adına hayati önem taşır.
Teslim edilen dosya içerisinde unsurlar tam ise, icat için bir sonraki aşama şekli inceleme olacaktır. Eksik olan dosyalarda şekli inceleme eksiklerin giderilmesi ile başlayacaktır. Şekli incelemede herhangi bir eksiklik saptanırsa, icat sahibinin bu eksiklikleri giderebilmesi için tekrar 2 aylık bir süre tanınacaktır. Düzeltmelerle birlikte geçilecek yeni aşama araştırma raporu talebi aşaması olacaktır. Bu aşama 2 ay içerisinde tamamlanır. Araştırma raporu talebi süreci sonrasında sırasıyla,
- Araştırma raporunun yayınlanması ve bildirimi
- kişiler için itiraz, düzeltme ve görüş beyanı süresinin tanınması ( Bu süre içerisinde ilgili icada yönelik olarak başvuru yapan kişi dışında herhangi birinin hak talep etmesi gibi durumlar göz önünde bulundurmayarak zaman tanınmaktadır.)
- Araştırma raporunun sunulması itiraz, görüş ve değerlendirme aşamaları izlenir.
Araştırma raporunun sunulması itiraz, görüş ve değerlendirme aşaması, patent alma sürecinin son aşamasıdır. Bu süreçte icat ya olumlu sonuç alarak tescil alır ya da olumsuz sonuç alarak reddedilir.
Patent süresi genel açıdan değerlendirildiğinde eksikliklerden kaynaklanan inceleme süreleri icadın onayının zamansal anlamda ertelenmesine ve sonuç aşamasına ulaşılamamasına neden olur. Tüm bu açılardan değerlendirildiğinde patent süresi ve başvuru işlemleri konusunda bir uzmandan destek almak zaman kaybetmeden kısa sürede beklenen sonucun alınabilmesi konusunda etkili olacaktır.
Patent Koruma Süresi Ne Kadardır?
Patent süresi, onaylanan bir icadın ne kadarlık bir zaman dilimi içerisinde maddi ve manevi haklarının başvuruyu yapan kişide kalacağını ifade eder.
İncelemeli patentte icadın patent süresi 20 yıllık bir zaman dilimini kapsamaktadır. Bu süreç içerisinde icada dair tüm hakları icat sahibi kişi harçların ödenmesi ve gerekli olan diğer görevlerin eksiksiz bir biçimde yerine getirilmesi koşuluyla elinde bulundurur.
Bu süreç içerisinde, çeşitli nedenlerle patent hakkının revizyonu söz konusu olabilir. Revizyon gerektiren nedenlerin başında toplumsal ve hukuki değişimler yer alır. Böyle bir durumda ilgili kuruma talep edilen harçların ödenmesi ile birlikte revizyon işlemi gerçekleştirilmektedir.
Patent Tescil Belgesi kazanımının ardından herhangi bir değişikliğin söz konusu olması ve 20 yıllık sürenin sona ermesi nedeniyle patent süresinin son bulması gibi bir durumda söz konusu buluş ‘kamu malı’ statüsüne geçer.
İlginizi Çekebilir: Marka Tescil Başvuru Süreci Püf Noktaları
